Stowarzyszenie "Unia Nadwarciańska"                          Szlakiem tego, co piękne...

Gmina Strzałkowo

Gmina Strzałkowo leży w powiecie słupeckim, w centralnej części województwa wielkopolskiego. Wg. poprzedniego podziału administracyjnego należała do województwa konińskiego. Do gościnnego Strzałkowa traficie Państwo jadąc drogą krajową nr 92 relacji Poznań – Warszawa. Warto tu spędzić jakiś czas, choćby po to, by zwiedzić atrakcyjne pamiątki przeszłości, parki powstałe przy dawnych dworach, przyjrzeć się okolicznym pejzażom. Turystom oferujemy wędrówki po pięknych lasach urozmaiconych wzgórzami. Najwyższe z nich jest wzniesione na wysokość 114,4 m n.p.m. Znajduje się ono w pobliżu osady Radłowo Leśne. Nie mamy wprawdzie w Strzałkowie jezior, ale za to przepływa przez naszą miejscowość mała rzeczka Struga, wpływająca do Warty.

Strzałkowo może się pochlubić również własnym herbem. Wprawdzie oficjalnie został on nadany miejscowości dopiero w 1990 r., lecz swymi korzeniami sięga do tradycji średniowiecznych. W jego centralnym punkcie widnieje stylizowana litera „S”, która jest czytelnym odwołaniem do nazwy miejscowości oraz rodu Strzałkowskich. Pastorał, na którym opisany jest inicjał, oznacza władzę biskupią, ponieważ Strzałkowo cieszyło się niegdyś dużą rangą w kapitule gnieźnieńskiej. Ukośna strzała na literze symbolizuje założyciela rodu kmiecia Strzałka. Krzyż to znak chrześcijaństwa, miecz rycerstwa. Róże natomiast to herb strzałkowskich Porajów.

Gminę zamieszkuje 10 192 osób, a w samym Strzałkowie mieszka 5382 osób (stan na 26.08.2016 r.). Kolejnymi pod względem liczby mieszkańców wsiami są Wólka i Szemborowo, liczące odpowiednio 357 i 355 osób. Najmniej liczna osada to Radłowo Leśne – 5 mieszkańców.

Powierzchnia gminy to obszar 14,2 tys. ha, z czego 81 % stanowią użytki rolne, a blisko 10% lasy. Teren gminy Strzałkowo obejmuje 17 sołectw i 28 przyległych do nich wsi.

Liczba gospodarstwa domowych to 2441. 933 – to liczba prywatnych gospodarstw rolnych.

Liczba podmiotów gospodarczych to 600 (stan na 01.07.2015 r.).

Historia

Początki osady Strzałkowo sięgają bar­dzo odległej przeszłości. Pionierscy mieszkańcy pojawili się tu między wiekiem X a XI. Mała wio­ska została włączona do ziem rycerza, którego danych niestety nie udało się ustalić. Po akcie nadania majątku bowiem nie zachowały się żad­ne ślady. Historyczne zapiski informują już o pó­źniejszych właścicielach Strzałkowa, którymi byli duchowni. Wiemy też, że w 1397 r. powstały tu oraz w Graboszewie i Stawie pierwsze parafie i stanęły pierwsze kościoły. Jak już wspomina­liśmy na stronie głównej, protoplastą rodu, od którego pochodzi na­zwa miejscowości, był kmieć Strzałek. Po jego śmierci osadą zarządzał ród Porajów herbu Poraj, który przybył z Czech. Jak mówi tradycja, strzałkowski Poraj był jakoby rodzonym bratem świętego Wojciecha. Z biegiem lat, potem i wie­ków, Strzałkowo stanowiło dom rodzinny kilku ro­dów spowinowaconych ze sobą. W taki sposób powstała ogromna i wpływowa w owych czasach wielkopolska rodzina Strzałkowskich herbu Po­raj. Do nich należały okoliczne majątki jeszcze w XVII wieku. Ciekawą i zarazem bardzo cenną dla strzałkowian pamiątką z historii ich wsi jest dokument z 1432 r. podpisany przez niejakiego Jana Gołego ze Strzałkowa, który niniejszym za­pewniał panującego wówczas króla Władysława Jagiełłę o swej wierności. Około roku 1640 Świętosław Śreniawa Strzałkowski, kanonik po­znański i łowicki, zainicjował budowę drugiego kościoła. Na siebie wziął także sfinansowanie przedsięwzięcia. Ponad sto lat później, w roku 1781 ówczesny właściciel tutejszych ziem Teo­dor Węsierski sprowadził niemieckich osadni­ków. Ten niezwykle istotny fakt zainicjował pow­stanie wsi nazywanych Olędrami na Łężcu, Pospólnem i Strzałkowem. Przyjęło się to uważać za początek dzisiejszego, współczesnego Strzałko­wa. Podczas drugiego zaboru w 1773 roku zie­mia strzałkowska została włączona do zaboru pruskiego. Ciekawe, czy ktoś wie, iż Strzałkowo było niegdyś wioską przygraniczną? Otóż stało się tak po postanowieniach Kongresu Wiedeń­skiego z 1815 r. Na podstawie nowego podziału ziem polskich między Rosję i Prusy od 11 listopa­da 1817 r. granica między zaborami przebiegała o 1 kilometr na wschód od Strzałkowa. W 1839 roku powstała we wsi pierwsza katolicka szkoła. Wiemy, iż nazwisko tutejszego nauczyciela brzmiało Trzebuchowski. Sytuacja polityczna do­prowadziła do zmiany właściciela majątku. W 1874 dobra szlachecko-rycerskie rodu Strzałkowskich przeszły w ręce Niemca Louisa Schultza. Dzięki oddanej w 1882 r. do użytku stacji kolejowej Strzałkowe zyskało bezpośrednie połą­czenie z Poznaniem oraz ważniejszymi okoli­cznymi miastami. O zwiększone bezpieczeństwo mieszkańców natomiast zadbała powstała w ro­ku 1888 Ochotnicza Straż Pożarna. Czas zaborów to sprawdzian patriotyz­mu Polaków. Strzałkowianie zdali ten test celu­jąco. Brali m.in. czynny udział w kolejnych pow­staniach, walcząc o niepodległość Polski. Nie zawsze można było występować zbrojnie, o czym doskonale wiedzieli nasi wielkopolscy przodkowie. Równie ważne okazywało się soli­daryzowanie z walczącymi lub stawianie bier­nego oporu. Zrozumiały to również dzieci, które masowo wzięły udział w latach 1901-1904 i później w latach 1906-1907 w wystąpieniach przeciwko akcjom germanizacyjnym. Strajkowały wówczas nie tylko znane z historii dzieci wrzesińskie. Do protestu dołączyli też uczniowie ze Strzałkowa, prezentując bohaterską postawę narodową i ka­tolicką nie tylko własną, ale i swych rodziców. Strajkowało 247 dzieci. Atmosfera patriotyzmu nie wygasła, mimo złamania oporu uczniów sta­jących w obronie ojczystej mowy. W 1917 roku zorganizowała się w Strzałkowie drużyna skautowska. Chłopcy wspierali działania mające na celu przygotowanie kolejnego zrywu zbrojnego, jakim było Powstanie Wielkopolskie. Po około 10 latach, po zwycięstwie powstańców, w okresie międzywojennym działały tu niezmiernie aktyw­nie takie organizacje jak „Sokół” i „Skauting”, utworzone jeszcze podczas zaborów. Ich działacze mogli kontaktować się z podobnymi organizacja­mi z Warszawy dzięki nowej linii kolejowej łączą­cej Strzałkowo ze stolicą. Wybuch II wojny doś­wiadczył mieszkańców naszej wsi już 1 września. Hitlerowcy rozpoczęli wtedy bombardowanie Strzałkowa. Naloty ciągnęły się przez cały tydzień. Ustąpiły z dniem 10 września po tym, jak na dachy miejscowości spadło około 100 bomb. Okupacja zaczęła się z wkroczeniem patrolu niemieckiego wojska. Koniec wojny zmobilizował strzałkowian do wzmożonego wysiłku mającego na celu rozwój wsi. Zgodnie z tymi założeniami w 1945 r. uruchomiono mleczarnię, młyn, tartaki, gorzelnię oraz krochmalnię i cegielnię w Stawie, otworzono podwoje tutejszej szkoły podstawowej, a w 1948 r. zaczęła działać biblioteka publi­czna. W 1951 r. zainaugurował swoją pracę Dom Pomocy Społecznej mający swą siedzibę na tere­nie dawnego majątku Strzałkowskich. W 1974 r. powstała Spółdzielnia Kółek Rolniczych, a rok później oddano do użytku Ośrodek Zdrowia. Ostatnią ważną datą w kalendarium Strzałkowa jest rok 1990. Wówczas to miejscowości oficjalnie nadano herb, którym może odtąd się chlubić.